RUHSAL HASTALIKLAR (2) DEPRESYON

Toplumda görülen en yaygın psikolojik rahatsızlık olan depresyon; bireylerin duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını olumsuz etkileyen yaygın ve ciddi bir hastalıktır. Depresyon, üzüntü duyulan olaylara veya zevk alınan etkinliklere karşı hissiyatsız kalma, karamsar olma, bir çeşit ruhsal çökkünlük hali olarak da tanımlanır. Gün içerisinde birçok duyguyu hissederiz. Peki mutsuz ya da üzgün hissettiğimizde depresyonda mıyızdır? Tabii ki hayır, her mutsuzluk depresyon değildir. Depresyonda farklı duygu ve davranışlar da görülmektedir.

Depresyon belirtileri:

İlgi ve zevk almada azalma

Uykuda bozulma

İştahta azalma/artma

Günlük işlevleri yerine getirmede zorluk

Yorgunluk

Enerji kaybı

Ümitsizlik

Çaresizlik

Karamsarlık

Değersizlik

Suçluluk

Pişmanlık

Huzursuzluk (ajitasyon)

Yalnızlık

Alınganlıklarda artış

Güven problemi

Sosyal hayatta gerileme

İçe kapanma

İntihar düşünceleri

Depresyonun kendini tekrar etme olasılığı yüksektir. Tetikleyici olaylar (kayıp, taşınma, iş değişikliği…) veya önceden depresyon geçmişinin olması, genetik yatkınlık veya kronik depresyon kişinin depresyonun yinelenmesine etkendir.

Kronik depresyon (Distimi), depresyonun daha hafif ancak daha süregelen şekilde gözlenen türüdür. Sürekli bir keyifsizlik ve mutsuzluk hali vardır. Birey, gündelik işlerini yürütebilir, işlevselliği tam anlamıyla bozulmamaktadır ama gerçek performansının altında çalışmaktadır. Fizyolojik belirtiler (iştah, uyku problemleri), bedensel yakınmalar (baş, karın ağrısı gibi) görülürken, kişi yaptığı pek çok işten zevk alamaz, ilgi kaybı ve isteksizlik, odaklanmada güçlük, değersizlik hissi, sosyal ilişkilerde bozulma gözlenir ve psikolojik iyilik hali olumsuz yönde etkilenir. Bu belirtilerin en az iki yıldır devam ediyor olması bir tanı kriteridir.

Kronik depresyonda, erken dönem olumsuz çocukluk yaşantıları tetikleyici olabilmekle birlikte ileriki dönemlerde yaşanan kayıp ve yas öyküleri de tetikleyici olabilmektedir.

Çocuklar da yetişkinler gibi depresyona girebilir. Fakat çocuklarda depresyon; yetişkinde gözlenen belirtilerle aynı değildir. Çocuklar depresif belirtileri yetişkinlerden farklı olarak yalnızca mutsuzluk, üzüntü ya da içe kapanma şeklinde değil öfke patlaması, sinirlilik, asabiyet şeklinde de gösterebilir.

Bazı hastalıkların ardından kişilerde depresyon görülebilir, bu nedenle kronik rahatsızlığı olanlar, travma öyküsü olanalar, kayıp yaşayanlar kişilerin uzman desteği almasında fayda vardır.

Mutlu neşeli olmak gibi her duygumuzun doğal olduğunu unutmamak gerekir.