Çocuklar için Covid virüsü, pandemi, karantina gibi süreçleri kafalarında şekillendirmek, anlamlandırmak, içinde bulundukları süreçle başa çıkmak gibi süreçler yetişkinlere göre daha farklı gelişebilir.
Bu süreç, her çocuğun yaşına, içinde bulunduğu duruma, geçmiş travmalarına ... gibi bir çok faktöre göre değişiklik göstermektedir. Dolayısıyla karantina döneminde irili ufaklı herkesin bir takım sorunların olduğunu söyleyebiliriz.
Sınava hazırlanan çocuklar veya ebeveyni sağlık çalışanı olan bir grup var bunların dışında, ailesinden karantinaya giren veya kayıp yaşayan çocuklar var, ailede işsiz kalan ebeveynleri olup maddi açıdan sıkıntı yaşayan farklı bir gru
p çocuk da görüyoruz. Hangi yaşta olursa olsun bu saydığımız durumlar travma yaratan olaylardır.
Kimi çocuk ise halinden vaktinden mutlu, çok uzun süre anne babasıyla vakit geçirmiş oluyor. Fakat ne olursa olsun, çocuğun sosyal hayat sekteye uğramış oldu. Bu genelde içe kapanık veya daha çok bireysel yaşam süren çocuk ve yetişkinler için çok zorlayıcı olmasa da, dışa dönük, genelde çoğunlukla dışarıda vakit geçiren bireyler için zorlayıcı ve can sıkıcı bir durum oldu.
Çocuklar açısından karantina sürecini değerlendirecek olursak; gün boyu hatta haftalarca, aylarca evin içinde kaldıkları için evde sıkılıyorlar, deşarj olamıyorlar. Fiziksel alanların kısıtlanması çocukları en çok zorlayan faktördür. Aslında yetişkinler için de böyle değil midir? Fakat bizim baş etme ve kendimizi kontrol edebilme becerilerimiz çocuklara göre daha fazla olduğu için daha sağlıklı ve daha hafif atlatabilmemiz muhtemeldir.
Çocuklarda Neler Oluyor?
Çocuklarda şu dönemde eskisine göre daha hırçın, sinirli, ilgisizlik, kolay ağlama, korkular, yalnız yatamama, uyku ve iştah problemleri, yapması gereken görevlere karşı isteksizlik... gibi gibi değişimler görülebilir. Biz bunları; anormal durumda verilen normal tepkiler olarak tanımlıyoruz. Hepimiz biliyoruz ki; hiç normal olmayan bir dönemden geçiyoruz. Bu hepimiz için geçerli. Dolayısıyla ruhsal değişimler yaşamamız da normaldir.
Özellikle hiperaktivite, dikkat eksikliği, otizm veya zihinsel yetersizliği olan çocuklarda sürekli evde olma hali hareketlilik veya saldırganlık davranışlarını arttırabilir.
Ebeveynlere Neler Oluyor?
Bu süreçte ebeveynler de gergin, tahammülleri azalmış durumda. Ayrıca sürekli evde çocuklarla oldukları için çocukları daha çok uyarma, hatalara daha fazla müdahale etme durumu söz konusu oldu. Aynı çift ilişkilerinde karşılaştığımız bir durum; birlikte geçen zaman arttıkça daha çok çatışacak şey görüyoruz, yani uyuşmazlıklar artmış oldu. Böyle durumda; biraz görmezden gelmek gerekmektedir. Önemli olan şu dönemi az hasarlı (yani az çatışmalı) yumuşak bir şekilde atlatmak olmalıdır.
Neler Yapmalıyız?
* Kafasının karışık olduğunu veya bir şeyleri anlamlandırmakta zorlandığını düşündüğünüz çocuğunuzun duygu ve düşüncelerini aktarabilmesi için destek olabilirsiniz.
* Olumsuz yaptıklarını mümkün olduğunca görmezden gelmek veya şiddetli olmayan uyarılarla geçiştirmekte fayda vardır. * Bu dönemde bizler kadar çocukların da hassas olabileceği göz önünde bulundurularak daha ılımlı yaklaşmalıyız. Tabi bu her istediklerini yapın anlamına gelmiyor. Yani gece geç saatlere kadar oturmasına müsama gösterin, sadece ekran karşısında yaşasın bunları bırakın demek değildir. * Günlük rutinlerinizi devam ettirmeye çalışın. Rutinleri devam ettirmek, bol bol oyun oynamak, keyifli vakit geçirmek için elimizde bir fırsat olduğunu düşünmek gerekiyor. * Şimdi ve şuan güvende olduklarına vurgu yapmaya özen gösterin. * Bu zor dönemde hem çocuk ile olan ilişkide hem de çift olarak ilişkilerde OLUMSUZA DEĞİL OLUMLUYA ODAKLANIN. * Çocuklarınızı dinleyin. Konuşmalarına olanak sağlayın. Şefkatle ve anlayışla yaklaşın. Evde sıkıldıklarını anladığınızı ve hak verdiğimizi bilmeleri iyi olacaktır. * Çocuklarınıza evde sorumluluklar verin. * Arkadaşlarıyla telefonla görüşmelerini sağlayın. * Evde sıkılmasın diye sürekli etkinlik yapmaya çalışmak yerine serbest alan yaratın ve çocuğunuzun yaratıcılığını kullanmasına ortam yaratın.
( Yapılandırılmış oyun yerine serbest oyun çocukların gelişimi için daha faydalıdır. ) * Her dakika ders çalışması için üstüne gitmeyin. Sonuçta bu onun sorumluluğu ve bu süreçte odaklanma veya isteksizlik gibi sorunların olabileceğini unutmayın.
* Çocuklar haberlerden veya salgın ile ilgili konuşmalardan olumsuz etkilenebilir, bu yüzden çok maruz bırakmamak gerek.
* Teknolojik aletlerin kullanımında yanlış bilgi kaynaklarına ulaşmaması için kontrollü olun.
* Fazla bilgisayar/telefon/tablet/televizyon kullanımı konusunda da sınırlı davranmaya özen gösterin.
* Her konuda olduğu gibi bu konuda da çocuğunuza role model olun. (rahat oluşunuz, bakış açınız, evde olma gibi problemlerle nasıl başa çıktığınız ve durumu nasıl değerlendirdiğiniz gibi)